Ελαιοκαλλιέργεια

Ελαιοκαλλιέργεια

 Η ελαιοκαλλιέργεια διαδραματίζει σημαντικότατο ρόλο στην οικονομία των περιοχών και κατ' επέκταση των χωρών στις οποίες αναπτύσσεται, εξ' αιτίας των πολυτίμων αγαθών που προσφέρει στη διατροφική αλυσίδα (ελαιόλαδο, επιτραπέζια ελιά), της αξιοποίησης τους σε πολλά πεδία, αλλά και λόγω των σημαντικότατων υποπροϊόντων από την αξιοποίηση του πυρήνα ελαιοκάρπου (καύσιμη πυρήνα, πυρηνέλαιο). Παράλληλα, η καλλιέργεια της ελιάς, λόγω της δυνατότητας του ελαιόδεντρου να προσαρμόζεται σε πληθώρα εδαφικών τύπων, κλιματικών συνθηκών γεωμορφίας και υψομέτρων, αξιοποιεί εκτάσεις οι οποίες είναι ακατάλληλες για καλλιέργεια άλλων ειδών. Η μακροζωία, η ευρεία προσαρμοστικότητα, η ικανότητα καρποφορίας σε αντίξοες συνθήκες καθώς και η δυνατότητα της για ανάνηψη μετά από δοκιμασίες, καθιστούν την Ελιά, δέντρο ευλογημένο και τη συγκομιδή της καθοριστική περίοδο για ην καλλιέργεια.

Κριτήρια

Ο τρόπος και ο χρόνος συγκομιδής επηρεάζουν την ποιότητα του τελικού προϊόντος, το κόστος, τις παραγωγικές δυνατότητες της επόμενης καλλιεργητικής περιόδου καθώς και τη διατήρηση ή όχι της φυτοϋγείας της καλλιέργειας για τα επόμενα έτη.

Αναφερόμενοι στην καλλιέργεια για ελαιοποίηση, η ποικιλία, οι κλιματολογικοί παράγοντες, το στάδιο ωρίμανσης, η ελαιοπεριεκτικότητα, το ανάγλυφο του εδάφους, το σχήμα μόρφωσης του δέντρου, οι καλλιεργητικές τεχνικές, καθώς και οι απαιτήσεις του τελικού προϊόντος σε ποιοτικά χαρακτηριστικά είναι μερικοί παράγοντες που υποδηλώνουν τη βέλτιστη εποχή συγκομιδής.

Επομένως, μονοσήμαντο αντικειμενικό κριτήριο για τον προσδιορισμό της καταλληλότερης φάσης της συγκομιδής δεν υπάρχει. Εν τούτοις, φροντίζουμε η συγκομιδή να ξεκινά κατά την έναρξη της ωρίμανσης του ελαιοκάρπου και να ολοκληρώνεται πριν την πλήρη ωρίμανση και υπερωρίμανση αυτού, αν θέλουμε να διασφαλίσουμε υψηλά ποιοτικά χαρακτηριστικά και κατ επέκταση μεγάλη προστιθέμενη αξία στο τελικό προϊόν.

Μικροσκοπικά σ' αυτό το στάδιο, ανάλογα και με τους προαναφερθέντες, παράγοντες,Κορωνέϊκη ποικιλία, τοποθετείται στο διάστημα από το Δεκέμβριο έως Ιανουάριο και μετατοπίζεται νωρίτερα λόγω κλιματολογικών παραγόντων και γειτνίασης με τη θάλασσα και αργότερα στις ορεινές περιοχές που είναι πιο όψιμες.
Στις περιπτώσεις που το ζητούμενο είναι παραγωγή αγουρέλαιου, η συγκομιδή γίνεται νωρίτερα, όταν ο καρπός είναι ακόμα πράσινος, στάδιο κατά το οποίο διαθέτει στις υψηλότερες συγκεντρώσεις τα αντιοξειδωτικά στοιχεία του.  Στην περίπτωση αυτή θυσιάζουμε την ποσότητα γιατί οι αποδόσεις είναι χαμηλότερες.

 Η συγκομιδή στο στάδιο της υπερωρίμανσης, όταν το χρώμα του καρπού είναι μαύρο, υποβαθμίζει το τελικό προϊόν, εφ όσον τα φαινολικά χαρακτηριστικά που κάνουν το ελαιόλαδο πολύτιμο προϊόν, βρίσκονται σε χαμηλές συγκεντρώσεις. Επίσης αυτό που συμβαίνει είναι η υψηλή συγκέντρωση νερού και όχι λαδιού, όπως από πλάνη πιστεύεται, ενώ συγχρόνως  είναι ιδιαίτερα ευπρόσβλητο από ενζυμικές διαδικασίες και εντομολογικές προσβολές που υποβαθμίζουν ραγδαία την ποιότητά του.

Κανόνες σωστών πρακτικών

Η ποιότητα του ελαιολάδου κατά τη συγκομιδή διασφαλίζεται από μία σειρά παραγόντων, μερικοί απ΄ αυτούς είναι ο τρόπος μεταφοράς του καρπού, η άμεση μεταφορά στο ελαιουργείο (ελαιοτριβείο) οι συνθήκες παραμονής του ελαιοκάρπου στον ελαιώνα ή στο ελαιουργείο, η καθαρότητα του καρπού και βέβαια οι συνθήκες τελικής αποθήκευσης του ελαιολάδου. 

Οι καλές καλλιεργητικές πρακτικές σημαίνουν, μεταξύ άλλων :
* καρπός απαλλαγμένος από ξένες ύλες, από  εντομολογικές ή μυκητολογικές προσβολές,
* συγκέντρωση και μεταφορά του καρπού σε πλαστικά τελάρα τα οποία εξασφαλίζουν καλό αερισμό και αποφεύγεται η συμπίεση του καρπού, αποφυγή με κάθε τρόπο των πλαστικών σακιών που ραυματίζουν τον καρπό,
* μάλαξη άμεσα μετά τη συγκομιδή 
* αποθήκευση τελικού προϊόντος σε ανοξείδωτα σκεύη.

Τον συνηθέστερο τρόπο συγκομιδής αποτελεί ο ραβδισμός σε δίχτυα και δευτερευόντως σε κάποιες ποικιλίες η συγκομιδή με το χέρι κυρίως στις ποικιλίες με προορισμό την επιτραπέζια ελιά.

Η αναμονή ώστε ο καρπός να υπερωριμάσει και να πέσει δίχτυα πρέπει να αποφεύγεται γιατί έχει σαν αποτέλεσμα ελιές/ελαιόλαδο με ποιοτικά προβλήματα.

Η συγκομιδή δεν πρέπει να γίνεται ποτέ με υγρό ή βροχερό καιρό και πρέπει να δίνεται μεγάλη προσοχή ώστε να μην τραυματίζεται το ελαιόδεντρο από τα εργαλεία ή τα μηχανήματα που χρησιμοποιούνται κατά τη συγκομιδή. Αυτός είναι ο σημαντικότερος τρόπος προστασίας από βακτηριώσεις.

Ένα μεγάλο θέμα συζήτησης αποτελούν οι υπέρπυκνες φυτεύσεις για τη μηχανοποιημένη συγκομιδή. Σε κατάλληλα διαμορφωμένες καλλιέργειες και εφόσον το επιτρέπει το ανάγλυφο, υπάρχει δυνατότητα μηχανικής συγκομιδής με κατάλληλα μηχανήματα που προσαρμόζονται στους βραχίονες ή στον κορμός και προκαλούν δόνηση τέτοιας έντασης, ώστε να αποκοπεί ο καρπός από το μίσχο χωρίς να γίνει ζημιά στη στήριξη του ελαιόδεντρου από το έδαφος.

Καλή βεντέμα!

Η συμβολή του τρόπου συγκομιδής στην ποιότητα του τελικού προϊόντος συμπληρώνει και ολοκληρώνει την παραγωγική διαδικασία από την αρχή μέχρι το τέλος της καλλιεργητικής περιόδου και επομένως δικαιώνει τις καλλιεργητικές τεχνικές του παραγωγού.


πηγη: olivenews.gr