ελιά & λάδι: Δεκεμβρίου 2014

Πέμπτη 25 Δεκεμβρίου 2014

Ελαιόλαδο με καυτερή πιπεριά



Ελαιόλαδο αρωματισμένο με καυτερή πιπεριά




Ελαιόλαδο αρωματισμένο με καυτερή πιπεριά
Χρησιμοποιείται σε: σαλάτες και λαχανικά ψητά ή / και βραστά. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για τη παρασκευή σπιτικής μαγιονέζας.

1 βαζάκι κάπαρη στο αλάτι
2 φρέσκες καυτερές πιπερίτσες
2 φλιτζάνια τσαγιού παρθένο ελαιόλαδο
Ένα μπουκάλι στεγνό, καθαρό, αεροστεγές που να χωράει δυο φλιτζάνια λάδι.

Ξεπλένουμε τη κάπαρη από το αλάτι και τη στεγνώνουμε σε πετσέτα κουζίνας. Πρέπει να στεγνώσει εντελώς. Ξεχωρίζουμε δυο κουταλιές κάπαρη και τις ψιλοκόβουμε. Ρίχνουμε τη ψιλοκομμένη κάπαρη, την ολόκληρη κάπαρη και τις πιπεριές στο μπουκάλι. Γεμίζουμε με το λάδι. Σφραγίζουμε το μπουκάλι και το φυλάμε σε ένα ντουλάπι για μια βδομάδα χωρίς να το ανοίξουμε. Πριν το χρησιμοποιήσουμε το ανακινούμε πολύ καλά.
Αυτό το αρωματικό λαδάκι κρατάει 6 μήνες και το διατηρούμε πάντα σε σκοτεινό και δροσερό μέρος.
read more " Ελαιόλαδο με καυτερή πιπεριά "

Σάββατο 20 Δεκεμβρίου 2014

Τσάι από φύλλα ελιάς



Φυτεύουν ελαιόδεντρα για τσάι από φύλλα ελιάς





Οι Τούρκοι φυτεύουν ελαιόδεντρα για τσάι από φύλλα ελιάς 




Κατακρίθηκαν, απαξιώθηκαν, χλευάστηκαν και αντιμετωπίστηκαν με φαιδρότητα - μέχρι που απαξιώθηκαν εντελώς σε πανελλαδικό επίπεδο. Σήμερα, τα φύλλα της ελιάς ξαναγεννιούνται από τις «στάχτες τους και επιστρέφουν δυναμικά στην επικαιρότητα με τη «βούλα» του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων, καθώς διαθέτουν πια επίσημη έγκριση για συγκεκριμένες ενδείξεις. 



Κι ενώ η «ρετσινιά» της φραπελιάς στοίχισε ακριβά στην Ελλάδα, την ίδια ώρα, γειτονικές χώρες, όπως η Τουρκία, έσπευδαν να φυτέψουν ελαιόδεντρα και επενδύουν πλέον στον τομέα της βιομηχανικής παραγωγής και κυκλοφορίας στην αγορά τσαγιού από φύλλα ελιάς σε χάρτινα σακουλάκια.

Ήπιο διουρητικό για χρήσεις σε περιπτώσεις κατακράτησης υγρών και προεμμηνορυσιακού συνδρόμου, με σκοπό τη ρύθμιση της λειτουργίας των νεφρών, είναι η ένδειξη που κατάφεραν να κατοχυρώσουν Έλληνες επιστήμονες στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, στις 22 Νοεμβρίου 2011.

Παρ' όλα αυτά, υπάρχουν συγγράμματα Γάλλων, μελών εξερευνητικών ομάδων, που χαρακτηρίζουν τα φύλλα της ελιάς ως σπουδαίο αντιπυρετικό και αντιβιοτικό.

Επιπλέον, τα τελευταία 40 χρόνια φαρμακευτικά σκευάσματα με βάση τα φύλλα της ελιάς κυκλοφορούν ευρύτατα στη Γερμανία με ενδείξεις για την υποστήριξη της λειτουργίας του καρδιαγγειακού συστήματος, τη ρύθμιση της χοληστερίνης και την προστασία των αγγείων από τις αθηρωματικές πλάκες, τη σταθεροποίηση των επιπέδων ζαχάρου στο αίμα και την αντιδιαβητική δράση στον ανθρώπινο οργανισμό.

Αρνητική δημοσιότητα από τη «φραπελιά»

Δυστυχώς, όλα τα παραπάνω δεν έγιναν γνωστά στην ελληνική κοινή γνώμη και λίγοι σήμερα είναι ενήμεροι για τις εξελίξεις καθώς εκείνο που υπερίσχυσε ήταν η αρνητική δημοσιότητα που δόθηκε στο θέμα της φραπελιάς και της φημολογούμενης δράσης της κατά του καρκίνου.

«Το θέμα αντιμετωπίστηκε με μεγάλη φαιδρότητα στην Ελλάδα πριν από χρόνια. Ο κόσμος άρχισε να μαζεύει φύλλα ελιάς από δέντρα που βρίσκονται μέσα στις πόλεις και παρασκεύαζε ροφήματα αναμένοντας θεραπεία από τον καρκίνο. Αντίθετα, στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και την Ιαπωνία, τα φύλλα της ελιάς είχαν από χρόνια ενταχθεί στον Οργανισμό Φαρμάκων.

Έτσι, την ώρα που ο θόρυβος για τη φραπελιά και η κακή της δημοσιότητα βρίσκονταν στο ανώτατο σημείο τους, επιχειρηματίες από τη γειτονική Τουρκία αντιλήφθηκαν την σημασία του θέματος, φύτεψαν ελληνικές ποικιλίες ελιάς και μπήκαν δυναμικά στην βιομηχανική παραγωγή τσαγιού από φύλλα ελιάς» σχολιάζει στο ΑΠΕ - ΜΠΕ ο καθηγητής Δενδροκομίας Αθανάσιος Ρούμπος.

«Μαζί με τα ξερά καίγονται και τα χλωρά»τονίζει, από την πλευρά της, η αναπληρώτρια καθηγήτρια του Φαρμακευτικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών και αντιπρόεδρος της Επιτροπής Φαρμάκων Φυτικής Προέλευσης του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΜΑ) Ιωάννα Χήνου.

Η ίδια χαρακτηρίζει απαράδεκτη τη σύνδεση των φύλλων της ελιάς με τη χρήση κατά του καρκίνου και σχολιάζει ότι «η μόδα που επικράτησε την εποχή αυτή κατέστρεψε οποιαδήποτε πληροφορία και χρήσιμη ένδειξη υπήρξε για το συγκεκριμένο φυτικό προϊόν».
«Ήμουν κατά της αβάσιμης υποβάθμισης του εθνικού μας φυτού, για το οποίο από τότε γνωρίζαμε ότι η φαρμακευτική του χρήση επιβεβαιωνόταν από την ευρωπαϊκή φαρμακοποιΐα»αναφέρει και τάσσεται κατά της κακής χρήσης των φύλλων της ελιάς που ξεκίνησε τότε.

«Τα φυτικά προϊόντα δεν χρησιμοποιούνται για βαριές νόσους. Τα φάρμακα για τον καρκίνο αποτελούν ειδική κατηγορία και σε σοβαρές ασθένειες αυτού του είδους δεν συζητούμε για μη συνταγογραφούμενα φάρμακα» διευκρινίζει.

Νέες δράσεις των φύλλων της ελιάς αναζητούν οι επιστήμονες

Ωστόσο, σε εξέλιξη βρίσκεται η επιστημονική έρευνα για την αναζήτηση αντιοξειδωτικής δράσης στα φύλλα της ελιάς. «Ήδη, υπάρχουν ερευνητικά δεδομένα σχετικά με την ελευρωπαΐνη, μια αντιοξειδωτική ουσία που βρίσκεται στα φύλλα και τον καρπό του ελαιοδέντρου. Σε αυτήν την ουσία οφείλεται η πικρή γεύση τους» σχολιάζει ο κ. Ρούμπος και τονίζει ότι σήμερα πραγματοποιούνται έρευνες για την περιεκτικότητα δέκα διαφορετικών ποικιλιών ελιάς σε ελευρωπαΐνη.

Ο εντοπισμός και η ποσοτικοποίηση των αντιοξειδωτικών ουσιών της ελιάς ανά ποικιλία εκτιμάται ότι μπορεί να καθοδηγήσει τις μελλοντικές καλλιέργειες και τη χρήση των συγκεκριμένων ουσιών στη διατροφή και τη φαρμακευτική.

Η εγκεκριμένη «συνταγή» για τσάι από τα φύλλα της ελιάς

Μέχρι τότε, η συνταγή που αναγράφεται στη μονογραφία για τα φύλλα της ελιάς, η οποία εγκρίθηκε από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, κατόπιν σχετικού αιτήματος της κ. Χήνου, το Νοέμβριο του 2009, προβλέπει τα εξής: Δέκα γραμμάρια χλωρά φύλλα ή πέντε γραμμάρια ξερά τοποθετούνται σε 150 ml βραστό νερό και μπορούν να χρησιμοποιηθούν μέχρι δύο φορές την ημέρα.

Εναλλακτικά, 7 με 8 γραμμάρια ψιλοκομμένα φύλλα μπορούν να τοποθετηθούν για 30 λεπτά σε νερό που έχει βράσει ή 5 γραμμάρια να βράσουν μαζί με το νερό. Το ρόφημα μπορεί να καταναλώνεται τρεις με τέσσερις φορές τη μέρα. Διαφορετικές οδηγίες χρήσης έχουν εκδοθεί για σκευάσματα σε σκόνη που τοποθετούνται σε κάψουλες.

Οδηγίες, όμως, από τους επιστήμονες δεν δίνονται μόνο για την παρασκευή του ροφήματος αλλά και για τον τρόπο συλλογής των φύλλων της ελιάς. Σύμφωνα με τον κ. Ρούμπο, αυτά θα πρέπει να συλλέγονται από ελαιώνες που βρίσκονται σε περιοχή με ελάχιστη ή καθόλου μόλυνση του περιβάλλοντος. Τα δέντρα δεν θα πρέπει να ψεκάζονται με χημικά σκευάσματα, ούτε να προέρχονται από καλλιέργειες με χρήση λιπασμάτων.

Ο κατάλληλος χρόνος για τη συγκομιδή είναι το φθινόπωρο και συγκεκριμένα οι μήνες Οκτώβριος και Νοέμβριος, κατά τους οποίους τα φύλλα έχουν ολοκληρώσει τον ετήσιο κύκλο τους. Τα δε φύλλα θα πρέπει να ξεπλυθούν ελαφρώς, να στεγνώσουν σε σκοτεινό δωμάτιο και ξηρό περιβάλλον και να αποθηκευτούν σε χάρτινη σακούλα.

Προσοχή στις ενδείξεις

Σε κάθε περίπτωση, η κ. Χήνου συνιστά στον καθένα να διαβάσει στην ιστοσελίδα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων τους τρόπους χρήσης των σκευασμάτων που προτείνονται και να λαμβάνονται πάντα υπόψιν όσα αναφέρονται για τυχόν αντενδείξεις, αλλεργικές αντιδράσεις ή άλλα σοβαρά προβλήματα υγείας. Επιπλέον, απαραίτητη είναι η συνεννόηση των καταναλωτών με το γιατρό τους καθώς κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και κάθε φάρμακο θα πρέπει να χορηγείται με συγκεκριμένες οδηγίες χρήσης.

Μεγάλες επιχειρηματικές δυνατότητες

Την ώρα που ξεκινούν όλα τα παραπάνω να γίνονται γνωστά, σήμερα δεν κυκλοφορεί στην Ελλάδα κανένα σχετικό φαρμακευτικό σκεύασμα. «Παρόλο που υπάρχουν μεγάλες επιχειρηματικές δυνατότητες, στην Ελλάδα, από ό,τι γνωρίζω, δεν υπάρχει τίποτα από φύλλα ελιάς στα φαρμακεία, ούτε στη μορφή του τσαγιού ούτε στη μορφή της κάψουλας. Αμφιβάλλω, μάλιστα, αν γνωρίζει και κανείς το θέμα»τονίζει η κ. Χήνου και επισημαίνει ότι στην Ισπανία δραστηριοποιείται εταιρεία που παράγει σκόνη από τα φύλλα της ελιάς.

«Σήμερα, με βάση όσα αναφέρονται στην ηλεκτρονική σελίδα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων, μπορεί οποιοσδήποτε να παρασκευάσει το τσάι ή την κάψουλα, να ζητήσει και να λάβει την έγκριση στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να πουλήσει αυτό το προϊόν στο κοινό με την συγκεκριμένη ένδειξη»σχολιάζει.

Στο ίδιο πνεύμα, ο κ. Ρούμπος επισημαίνει ότι η πρώτη ύλη, δηλαδή τα φύλλα της ελιάς, είναι διαθέσιμη σε μεγάλες ποσότητες δεδομένου ότι τα ελαιόδεντρα αποτελούν το 75% της δενδροκομίας στην Ελλάδα!«Την ώρα που παράγονται τεράστιες ποσότητες φύλλων, είναι αυτονόητο ότι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν πολύ καλύτερα από λίπασμα ή καύσιμο, όπως γίνεται τώρα»προσθέτει.

Παράλληλα, προωθούνται στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων αιτήματα για την έγκριση φυτικών σκευασμάτων ως παραδοσιακών φαρμάκων, δηλαδή ως προϊόντων που μπορούν να έχουν ήπιες ευεργετικές ιδιότητες, εφόσον αποκλειστούν από τους γιατρούς επικίνδυνες καταστάσεις και νόσοι.

«Σε αυτή την κατηγορία ανήκει ο δίκταμος, που βρίσκεται σε φάση προδημοσίευσης για δράσεις που αφορούν το κρυολόγημα, τις ήπιες στομαχικές διαταραχές και δερματικά προβλήματα από μελανιές και φλεγμονές. Επίσης, τα κοκκινισμένα φύλλα αμπελιού, μετά τη συγκομιδή του σταφυλιού, έχουν λάβει έγκριση για την αντιμετώπιση των αιμορροϊδων, και της φλεβικής ανεπάρκειας. Προωθούνται, άλλωστε, το τίλιο για ενδείξεις κατά του κρυολογήματος και ως ήπιο ηρεμιστικό και αιτήματα για τη μαστίχα και τα πέταλα του τριαντάφυλλου»αναφέρει η κ. Χήνου.





 http://alttherapy.blogspot.com




read more " Τσάι από φύλλα ελιάς "

Παρασκευή 19 Δεκεμβρίου 2014

Ελαιοκαλλιέργεια





Ελαιοκαλλιέργεια

 imageΗ ελαιοκαλλιέργεια διαδραματίζει σημαντικότατο ρόλο στην οικονομία των περιοχών και κατ' επέκταση των χωρών στις οποίες αναπτύσσεται, εξ' αιτίας των πολυτίμων αγαθών που προσφέρει στη διατροφική αλυσίδα (ελαιόλαδο, επιτραπέζια ελιά), της αξιοποίησης τους σε πολλά πεδία, αλλά και λόγω των σημαντικότατων υποπροϊόντων από την αξιοποίηση του πυρήνα ελαιοκάρπου (καύσιμη πυρήνα, πυρηνέλαιο). Παράλληλα, η καλλιέργεια της ελιάς, λόγω της δυνατότητας του ελαιόδεντρου να προσαρμόζεται σε πληθώρα εδαφικών τύπων, κλιματικών συνθηκών γεωμορφίας και υψομέτρων, αξιοποιεί εκτάσεις οι οποίες είναι ακατάλληλες για καλλιέργεια άλλων ειδών. Η μακροζωία, η ευρεία προσαρμοστικότητα, η ικανότητα καρποφορίας σε αντίξοες συνθήκες καθώς και η δυνατότητα της για ανάνηψη μετά από δοκιμασίες, καθιστούν την Ελιά, δέντρο ευλογημένο και τη συγκομιδή της καθοριστική περίοδο για ην καλλιέργεια.

Κριτήρια

Ο τρόπος και ο χρόνος συγκομιδής επηρεάζουν την ποιότητα του τελικού προϊόντος, το κόστος, τις παραγωγικές δυνατότητες της επόμενης καλλιεργητικής περιόδου καθώς και τη διατήρηση ή όχι της φυτοϋγείας της καλλιέργειας για τα επόμενα έτη.

Αναφερόμενοι στην καλλιέργεια για ελαιοποίηση, η ποικιλία, οι κλιματολογικοί παράγοντες, το στάδιο ωρίμανσης, η ελαιοπεριεκτικότητα, το ανάγλυφο του εδάφους, το σχήμα μόρφωσης του δέντρου, οι καλλιεργητικές τεχνικές, καθώς και οι απαιτήσεις του τελικού προϊόντος σε ποιοτικά χαρακτηριστικά είναι μερικοί παράγοντες που υποδηλώνουν τη βέλτιστη εποχή συγκομιδής.

Επομένως, μονοσήμαντο αντικειμενικό κριτήριο για τον προσδιορισμό της καταλληλότερης φάσης της συγκομιδής δεν υπάρχει. Εν τούτοις, φροντίζουμε η συγκομιδή να ξεκινά κατά την έναρξη της ωρίμανσης του ελαιοκάρπου και να ολοκληρώνεται πριν την πλήρη ωρίμανση και υπερωρίμανση αυτού, αν θέλουμε να διασφαλίσουμε υψηλά ποιοτικά χαρακτηριστικά και κατ επέκταση μεγάλη προστιθέμενη αξία στο τελικό προϊόν.

Μικροσκοπικά σ' αυτό το στάδιο, ανάλογα και με τους προαναφερθέντες, παράγοντες,Κορωνέϊκη ποικιλία, τοποθετείται στο διάστημα από το Δεκέμβριο έως Ιανουάριο και μετατοπίζεται νωρίτερα λόγω κλιματολογικών παραγόντων και γειτνίασης με τη θάλασσα και αργότερα στις ορεινές περιοχές που είναι πιο όψιμες.
Στις περιπτώσεις που το ζητούμενο είναι παραγωγή αγουρέλαιου, η συγκομιδή γίνεται νωρίτερα, όταν ο καρπός είναι ακόμα πράσινος, στάδιο κατά το οποίο διαθέτει στις υψηλότερες συγκεντρώσεις τα αντιοξειδωτικά στοιχεία του.  Στην περίπτωση αυτή θυσιάζουμε την ποσότητα γιατί οι αποδόσεις είναι χαμηλότερες.

 Η συγκομιδή στο στάδιο της υπερωρίμανσης, όταν το χρώμα του καρπού είναι μαύρο, υποβαθμίζει το τελικό προϊόν, εφ όσον τα φαινολικά χαρακτηριστικά που κάνουν το ελαιόλαδο πολύτιμο προϊόν, βρίσκονται σε χαμηλές συγκεντρώσεις. Επίσης αυτό που συμβαίνει είναι η υψηλή συγκέντρωση νερού και όχι λαδιού, όπως από πλάνη πιστεύεται, ενώ συγχρόνως  είναι ιδιαίτερα ευπρόσβλητο από ενζυμικές διαδικασίες και εντομολογικές προσβολές που υποβαθμίζουν ραγδαία την ποιότητά του.

Κανόνες σωστών πρακτικών
imageΗ ποιότητα του ελαιολάδου κατά τη συγκομιδή διασφαλίζεται από μία σειρά παραγόντων, μερικοί απ΄ αυτούς είναι ο τρόπος μεταφοράς του καρπού, η άμεση μεταφορά στο ελαιουργείο (ελαιοτριβείο) οι συνθήκες παραμονής του ελαιοκάρπου στον ελαιώνα ή στο ελαιουργείο, η καθαρότητα του καρπού και βέβαια οι συνθήκες τελικής αποθήκευσης του ελαιολάδου. 

Οι καλές καλλιεργητικές πρακτικές σημαίνουν, μεταξύ άλλων :
* καρπός απαλλαγμένος από ξένες ύλες, από  εντομολογικές ή μυκητολογικές προσβολές,
* συγκέντρωση και μεταφορά του καρπού σε πλαστικά τελάρα τα οποία εξασφαλίζουν καλό αερισμό και αποφεύγεται η συμπίεση του καρπού, αποφυγή με κάθε τρόπο των πλαστικών σακιών που ραυματίζουν τον καρπό,
* μάλαξη άμεσα μετά τη συγκομιδή 
* αποθήκευση τελικού προϊόντος σε ανοξείδωτα σκεύη.

Τον συνηθέστερο τρόπο συγκομιδής αποτελεί ο ραβδισμός σε δίχτυα και δευτερευόντως σε κάποιες ποικιλίες η συγκομιδή με το χέρι κυρίως στις ποικιλίες με προορισμό την επιτραπέζια ελιά.
Η αναμονή ώστε ο καρπός να υπερωριμάσει και να πέσει δίχτυα πρέπει να αποφεύγεται γιατί έχει σαν αποτέλεσμα ελιές/ελαιόλαδο με ποιοτικά προβλήματα.

imageΗ συγκομιδή δεν πρέπει να γίνεται ποτέ με υγρό ή βροχερό καιρό και πρέπει να δίνεται μεγάλη προσοχή ώστε να μην τραυματίζεται το ελαιόδεντρο από τα εργαλεία ή τα μηχανήματα που χρησιμοποιούνται κατά τη συγκομιδή. Αυτός είναι ο σημαντικότερος τρόπος προστασίας από βακτηριώσεις.


Ένα μεγάλο θέμα συζήτησης αποτελούν οι υπέρπυκνες φυτεύσεις για τη μηχανοποιημένη συγκομιδή. Σε κατάλληλα διαμορφωμένες καλλιέργειες και εφόσον το επιτρέπει το ανάγλυφο, υπάρχει δυνατότητα μηχανικής συγκομιδής με κατάλληλα μηχανήματα που προσαρμόζονται στους βραχίονες ή στον κορμός και προκαλούν δόνηση τέτοιας έντασης, ώστε να αποκοπεί ο καρπός από το μίσχο χωρίς να γίνει ζημιά στη στήριξη του ελαιόδεντρου από το έδαφος.

Καλή βεντέμα!

Η συμβολή του τρόπου συγκομιδής στην ποιότητα του τελικού προϊόντος συμπληρώνει και ολοκληρώνει την παραγωγική διαδικασία από την αρχή μέχρι το τέλος της καλλιεργητικής περιόδου και επομένως δικαιώνει τις καλλιεργητικές τεχνικές του παραγωγού.



πηγη: olivenews.gr

read more " Ελαιοκαλλιέργεια "

Κυριακή 14 Δεκεμβρίου 2014

Παροιμίες για την ελιά

Παροιμίες για την ελιά

  • "Βάψε ελιά για τη ζωή σου και συκιά για το παιδί σου"
  • "Από το θέρο ως τις ελιές δεν απολείπουν οι δουλειές"
  • Αν δε σφίξεις την ελιά, δε βγάζει λάδι.
    (Όπως πρέπει να σφίξεις τις ελιές για να βγάλεις το λάδι, έτσι πρέπει να δουλέψεις σκληρά για να αποδώσει η δουλειά σου).
  • ’Ακουσες λάδι τρέχα, άκουσες στεφάνι φεύγα.
    (Στο λάδι (βάφτιση) αν πας δεν θα 'χεις έξοδα ενώ στο γάμο οι καλεσμένοι βάζουν χρήματα στο δίσκο ως δώρο για τους νιόπαντρους).
  • Όποιος έχει σιτάρι, κρασί και λάδι στο πιθάρι έχει του κόσμου τα καλά και του θεού τη χάρη.
    (Όποιος έχει αυτά τα τρία προϊόντα στο σπίτι του, είναι σαν να έχει απ' όλα, είναι πλούσιος).
  • Δεν τρώγεται ούτε με το λάδι ούτε με το ξύδι.
    (Είναι τόσο άσχημος χαρακτήρας που ό,τι και να κάνεις δεν μπορείς να τον συμπαθήσεις).
  • Δίχως λάδι, δίχως ξύδι πώς θα κάνουμε ταξίδι.
    (Δεν μπορεί να γίνει δουλειά αν δεν έχεις τα απαραίτητα εφόδια).
  • Κολοκύθια με το λάδι, κολοτούμπες το βράδυ.
    (Τα κολοκύθια δεν χορταίνουν).
  • Μου 'βγαλε το λάδι.
    (Με ξεθέωσε στη δουλειά).
  • Ξεφόρτωσέ τη την ελιά, να σε φορτώσει λάδι.
    (Αν κλαδέψεις την ελιά ,θα βγάλει πολύ λάδι).
  • Αυτός είναι σαν το νερό στο λάδι.
    (Είναι καθαρός, αθώος).
  • Ρίχνει λάδι στη φωτιά.
    (Με τα λόγια και τη στάση του, βοηθά να ανάψει ο καυγάς).
  • Όπως θα γεμίσει του Χριστού το τραπέζι, έτσι να γεμίσουν και τα δέντρα μας ελιές.
    (Χριστουγεννιάτικη ευχή).
  • Την ταπεινοσύνη και την εργατικότητα της ελιάς τη τραγούδησε ο ποιητής Ι. Πολέμης:
    "Ευλογημένο να 'ναι ελιά το χώμα που σε τρέφει
    κι ευλογημένο το νερό που πίνεις απ' τα νέφη
    κι ευλογημένος τρεις φορές αυτός που σ' έχει στείλει
    για το λυχνάρι του φτωχού, για του άγιου το καντήλι"

    2. "Πατρίδα τα λιοτρίβια σου
    δουλεύουν νύχτα μέρα.
    Με του λαδιού τη μυρωδιά
    γεμίζουν τον αέρα.
    ΚΙ ειν' οι ελιές, Πατρίδα μου
    ακούραστες γριούλες.
    Με τον καρπό τους τρέφουνε
    παιδάκια και μανούλες.
    Κι είν' οι ελιές, Πατρίδα μου
    δέντρα ευλογημένα
    που στέκονται στον άνεμο
    με τα κλαδιά απλωμένα.



http://laikiparadosi.blogspot.gr/
read more " Παροιμίες για την ελιά "

Παρασκευή 5 Δεκεμβρίου 2014

Η ορθολογική λίπανση της ελιάς




Η ορθολογική λίπανση της ελιάς



Η ορθολογική λίπανση της ελιάς 

Των 
Στέλλα Μαλλιαράκη,
Γεωπόνος Τ.Ε Ο.Δ. Ομάδας Παραγωγών ΕΑΣ Μεραμβέλλου, MSc Διαχείρισης και Προστασίας Περιβάλλοντος

Κατερίνα Αγγελάκη
Γεωπόνος Ο.Δ. Ομάδας Παραγωγών ΕΑΣ Μεραμβέλλου

Κάθε χρόνο, με τη συγκομιδή των καρπών ο ελαιώνας χάνει σημαντικές ποσότητες θρεπτικών στοιχείων. Τα θρεπτικά στοιχεία αυτά πρέπει να αναπληρώνονται, ώστε να μην μειωθεί σταδιακά η γονιμότητα του εδάφους και αντίστοιχα να μην μειωθεί η παραγωγικότητα του ελαιώνα.
Εξατομίκευση των αναγκών
Ασφαλώς η λίπανση είναι μία δαπανηρή εργασία και πολύ συχνά –παρά τη σπουδαιότητά της-παραλείπεται για λόγους κόστους. Αν όμως αρχικά καταφέρουμε να εξατομικεύσουμε τις ανάγκες λίπανσης του κάθε ελαιώνα και στη συνέχεια να εφαρμόσουμε κάποιες εναλλακτικές πρακτικές, τότε είναι δυνατόν να πετύχουμε μια σημαντική οικονομία διατηρώντας ταυτόχρονα τη δυνατότητα του χωραφιού να παράγει τις επιθυμητές ποσότητες σε ελιές και ελαιόλαδο.

Το είδος του λιπάσματος, η ποσότητα και ο τρόπος εφαρμογής εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες. Οι σπουδαιότεροι από αυτούς είναι: η χημική και μηχανική σύσταση του εδάφους, το ΡΗ, η υγρασία-βροχοπτώσεις, η πυκνότητα φύτευσης, η ηλικία, η ποικιλία και η παραγωγικότητα των δένδρων. Συνεπώς η εξατομίκευση των αναγκών λίπανσης πρέπει να απασχολεί τον παραγωγό.

Εδαφολογική και φυλλοδιαγνωστική

imageΣτο πλαίσιο της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης (Ο.Δ.) που εφαρμόζεται από το 2004 στην περιοχή του Μεραμβέλλου μέσω τουπρογράμματος των Ο.Ε.Φ. του κανονισμού 867/08, το πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση αυτή είναι η ανάλυση του εδάφους και των φύλλων.

Οι αναλύσεις αυτές διαφέρουν μεταξύ τους ως προς το ότι η πρώτη (εδάφους) γίνεται μια φορά κάθε 3-5 έτη, ενώ η δεύτερη (φύλλων) γίνεται κάθε χρόνο, συνήθως το φθινόπωρο, ενώ μπορεί να γίνει και την άνοιξη.

Η ανάγκη για ετήσια ανάλυση των φύλλων προκύπτει από το ότι τα απαραίτητα στοιχεία που έχουν προστεθεί, είναι πιθανό να ανταγωνίζονται μεταξύ τους οπότε το δέντρο δεν μπορεί να τα απορροφήσει. Έτσι το αποτέλεσμα είναι τροφοπενίες. Σε αυτές τις περιπτώσεις μόνο η ανάλυση φύλλων μας δείχνει τις ελλείψεις και τότε πρέπει να ενισχύσουμε το δέντρο με διαφυλλικά. Τέλος, διαφέρει ο τρόπος δειγματοληψίας των δυο. Οι παραπάνω αναλύσεις εδάφους και φύλλων είναι συμπληρωματικές και το ιδανικό είναι να γίνονται και οι δυο σε κάθε ελαιοτεμάχιο.

Επιλογή του λιπάσματος

Από την ανάλυση εδάφους προκύπτει το είδος και ο τύπος του λιπάσματος ,ανάλογα με το ΡΗ, την σύσταση κ.α. και από των φύλλων η ποσότητα, η οποία μπορεί να βγει και από του εδάφους.

Εκπαίδευση του παραγωγού, σύστημα Ολοκληρωμένης Διαχείρισης 

Έχει προηγηθεί η εκπαίδευση του παραγωγού με βάση την συνημμένη (βλ. παράρτημα) οδηγία δειγματοληψίας εδάφους και φύλλων, η οποία είναι ενσωματωμένη στο σύστημα Ο.Δ. που η ομάδα της ΕΑΣ Μεραμβέλλου εφαρμόζει.

Εδαφολογική ανάλυση

Σε οτι αφορά την ανάλυση εδάφους, πρόκειται για μία εύκολη και οικονομική ενέργεια που μας δίνει σημαντικές και χρήσιμες πληροφορίες και η οποία γίνεται μια φορά κάθε 5 έτη την περίοδο του φθινοπώρου πριν την συγκομιδή. Τα δείγματα imageσυλλέγονται από τους γεωπόνους του προγράμματος κωδικοποιούνται, ζυγίζονται και αποστέλλονται στο εκάστοτε συνεργαζόμενο εργαστήριο εδαφολογικών αναλύσεων προς ανάλυση.

Επειδή τα ελαιοτεμάχια των παραγωγών συνήθως είναι πολλά, μικρά και σε διαφορετικές περιοχές, αυτό που συνιστάται είναι ο παραγωγός να έχει προτεραιότητα  τις αναλύσεις από τα 1-2 κύρια και πιο μεγάλα ελαιοτεμάχια ή από αυτά που έχει εντοπίσει κάποιο πρόβλημα. Με την πάροδο των ετών σταδιακά να κάνει και στα υπόλοιπα δευτερεύοντα ελαιοπερίβολα. Εν τω μεταξύ ίσως να μπορεί και αυτά να τα λιπάνει με βάση την ανάλυση που έχει γίνει από κάποιον άλλον παραγωγό στην περιοχή που βρίσκονται κοντά και τα δικά του δευτερεύοντα ελαιοτεμάχια (αυτή η λύση δεν είναι η καταλληλότερη, αλλά είναι μια λύση καλύτερη από το να πέσουν λιπάσματα στα ελαιοτεμάχια αυτά αυθαίρετα, είναι δηλ αυτό που λέμε «το μη χείρον βέλτιστον») 

Οδηγία λίπανσης

Μόλις οι αναλύσεις πραγματοποιηθούν τα αποτελέσματα παραλαμβάνονται από τους γεωπόνους και έτσι δίνεται η δυνατότητα σε αυτούς– συνυπολογίζοντας και άλλες παραμέτρους-να διαμορφώσουν την εξατομικευμένη οδηγία λίπανσης για κάθε ελαιώνα που έγινε ανάλυση ώστε ο παραγωγός που είναι ενταγμένος στην Ο.Δ. να μπορεί τελικά:

1. Να επιλέξει το κατάλληλο λίπασμα και να καθορίσει την απαραίτητη ποσότητα, ώστε να μειωθεί το κόστος από την άσκοπη και αλόγιστη χρήση λιπασμάτων.

2. Να εξασφαλίσει στα δένδρα τις θρεπτικές ουσίες που έχουν ανάγκη την κατάλληλη εποχή ώστε να αποφύγει συμπτώματα είτε τροφοπενίας, είτε περίσσειας στοιχείων.

3. Να βελτιώσει την γονιμότητα του εδάφους αυξάνοντας το ποσοστό της οργανικής ουσίας με διάφορες μεθόδους π.χ. προσθήκη οργανικών υλικών στο έδαφος ή ακόμα και να βελτιώσει το ΡΗ του εδάφους στην περίπτωση που αυτό δεν είναι το κατάλληλο για την καλλιέργεια της ελιάς π.χ πολύ όξινο.

4. Να αποφύγει τις δυσάρεστες επιπτώσεις στο περιβάλλον οι οποίες μπορεί να είναι:
α. έκπλυση νιτρικών και ρύπανση του υδροφόρου ορίζοντα
β. αλκαλίωση η οξίνιση εδαφών
γ. διατάραξη της εδαφικής δομής από την συσσώρευση αλάτων στο έδαφος

Εκτός από την παραπάνω καινοτομία οι γεωπόνοι μπορούν να προτείνουν-ανάλογα με την περίσταση-και άλλους τρόπους βελτίωσης του εδάφους π.χ. σωστή διαχείριση των ζιζανίων του ελαιώνα, σπορά ψυχανθών για δέσμευση αζώτου και χορτοκοπή αυτών μόλις φτάσουν στο κατάλληλο στάδιο ανάπτυξης κ.α, στο πλαίσιο πάντα της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης.

Εμπειρία 10 ετών της Ένωσης Μεραμβέλλου

imageΑξίζει να σημειωθεί ότι όλα αυτά τα έτη από το 2004 έως σήμερα στο πλαίσιο του προγράμματος ΟΔ της ΕΑΣ Μεραμβέλλου οι ενταγμένοι στο σύστημα παραγωγοί έχουν πραγματοποιήσει πάνω 500 αναλύσεις εδάφους στην περιοχή και τα αποτελέσματα αυτών είναι αρχειοθετημένα και διαθέσιμα σε κάθε ενδιαφερόμενο παραγωγό μέλος της ομάδας που θέλει να αντλήσει πληροφορίες για τα εδάφη στην περιοχή που έχει ελαιοτεμάχια.

Παράλληλα γίνεται μεγάλη προσπάθεια από τους γεωπόνους του προγράμματος τα στοιχεία αυτά να επεξεργαστούν και να εξαχθούν κάποια γενικά συμπεράσματα για τα εδάφη της περιοχής, τα οποία συμπεράσματα να είναι ανακοινώσιμα και να γίνουν γνωστά στον αγροτικό κόσμο της περιοχής.


Ποια είναι τα κύρια προβλήματα και οι ελλείψεις

Η δεκαετής εμπειρία στην περιοχή έχει δείξει ότι τα κύρια προβλήματα στη λίπανση είναι :

α) η λανθασμένη λίπανση, είτε υπερβολική είτε ελλειμματική,
β) η χρήση μόνο σύνθετων λιπασμάτων, με αποτέλεσμα να προστίθενται όλα τα στοιχεία την ίδια εποχή όπου το δέντρο δεν τα χρειάζεται και να μπαίνουν στοιχεία, που ίσως δεν τα χρειάζεται στο συγκεκριμένο ελαιοτεμάχιο και,
γ) η εποχή λίπανσης, καθώς είναι λάθος να μπαίνουν όλα τα στοιχεία την ίδια εποχή.

Τα παραπάνω αποτελούσαν πάγιες τακτικές για την περιοχή για πολλά χρόνια πράγμα που έχει αρχίσει να αλλάζει τουλάχιστον για τους παραγωγούς που είναι ενταγμένοι στη Ο.Δ. τα τελευταία 10 έτη.

Τα συστατικά που συνήθως λείπουν είναι:
α) το άζωτο, που αποτελεί στοιχείο βασικής λίπανσης και πρέπει να προστίθεται κάθε έτος στην ελιά, του οποίου η ποσότητα (πολύ ή λίγη) είναι πάντα σε συνάρτηση με την ανάλυση εδάφους, ενώ στα περισσότερα τεμάχια υπάρχει σε μεγάλες ποσότητες και χρειάζεται απλά προσθήκη μιας δόσης συντήρησης εκ μέρους του παραγωγού,
β) ο φώσφορος, ο οποίος αποτελεί στοιχείο βασικής λίπανσης αλλά επειδή οι παραγωγοί δεν το θεωρούσαν σημαντικό τα περισσότερα τεμάχια παρουσιάζουν έλλειψη,
γ) το κάλιο, βασικό στοιχείο και αυτό αλλά με λιγότερη έλλειψη στην περιοχή, συνήθως συνίστανται δόσεις συντήρησης πάντα σε συνδυασμό με τα αποτελέσματα των αναλύσεων, δ) το βόριο, ιχνοστοιχείο που οι παραγωγοί μέχρι πριν από 10 έτη δεν το έβαζαν σχεδόν καθόλου, με αποτέλεσμα όλα σχεδόν τα τεμάχια να παρουσιάζουν έλλειψη και να πρέπει να προστεθεί μια μικρή ποσότητα σε κάθε δέντρο/ 3 έτη, και,
ε) ο σίδηρος, ιχνοστοιχείο που εμφανίστηκε με μεγάλη συχνότητα σε ελαιοτεμάχια σε έλλειψη και οι παραγωγοί συνήθως το προσθέτουν διαφυλλικά την άνοιξη.
στ) τέλος, υπήρξαν στην περιοχή ελαιοτεμάχια -αρκετά διαδεδομένα- όπου το ΡΗ ήταν πολύ όξινο (<5,5) και στα οποία χρειάστηκε να προστεθεί μεγάλη ποσότητα υλικού με περιεκτικότητα σε Ca για να αυξηθεί το ΡΗ που ήταν ακατάλληλο για την καλλιέργεια της ελιάς.

Η εμπειρική και η γεωπονική γνώσηΟ αγροτικός κόσμος γνωρίζει από εμπειρία ότι η λίπανση του ελαιώνα είναι εργασία ζωτικής σημασίας. Άλλωστε πως θα «πάρεις» αν δεν «δώσεις»... Αυτό που συχνά διαφεύγει είναι πως η σύγχρονη γεωπονική γνώση έρχεται να συμπληρώσει και κάποιες φορές να ανατρέψει καλλιεργητικές συνήθειες πολλών γενεών. Κάποιες θα είναι περισσότερο παραδοσιακές, γνωστές και ήδη δοκιμασμένες. Κάποιες άλλες θα είναι καινούργιες και πρωτοποριακές. Πως, όμως, θα λύσουμε παλιά προβλήματα αν δεν επιλέξουμε λύσεις διαφορετικές από εκείνες που χρησιμοποιούσαμε όταν αυτά δημιουργήθηκαν;




πηγη: olivenews.gr


read more " Η ορθολογική λίπανση της ελιάς "