http://www.olivenews.gr/el/article/1583
Η σε μεγάλο βαθμό παράλογη και αδικαιολόγητη συνεχής πτώση των τιμών τα έξι τελευταία χρόνια, έφερε την παράλογα απότομη αλλά απολύτως δικαιολογημένη αντίδραση με το ανοδικό ξέσπασμα των τελευταίων επτά περίπου εβδομάδων.
Τον Ιανουάριο 2012 γράφαμε στην ανάρτηση «Οι Λάκωνες θα δικαιωθούν; Τα πατσαλιάσματα θα τιμωρηθούν;», μεταξύ άλλων και τα εξής:
«Το ερώτημα είναι αν οι Λάκωνες θα δικαιωθούν γι’ αυτή την τακτική τους (να κρατάνε τα λάδια τους περιμένοντας υψηλότερες τιμές) και αν αργότερα οι τιμές ανέβουν στα επίπεδα των 2,50 € / κιλό (…) σε μια άνοδο που θα διαρκέσει ώστε να προλάβει να απορροφήσει τις υπάρχουσες ποσότητες.».
Σήμερα, επειδή πολλά λέγονται και γράφονται, θα θέλαμε από τη δική μας πλευρά του olivenews.gr (καθώς και του ΕΛΙΑ & ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ) να επισημάνουμε τα εξής:
1) Αυτή η άνοδος ήταν δικαιολογημένη και σωστή λαμβάνοντας υπ’ όψη τις – για διάφορους λόγους – αφύσικα και άδικα χαμηλές τιμές των τελευταίων ετών. Το καζάνι έβραζε, η πίεση ήταν μεγάλη και το καπάκι κινδύνευε να τιναχτεί.
2) Το καλοκαιρινό αυτό ξέσπασμα που ξεκίνησε από την Ισπανία οφείλεται σε μια σειρά από λόγους:
α) Το καλοκαίρι, και ειδικά ο Αύγουστος, προσφέρονται για την καθοδηγούμενηδημιουργία ονομαστικών τιμών με ελάχιστες συναλλαγές μικρών ποσοτήτων. Μένει να δούμε, τις επόμενες εβδομάδες και μήνες, σε ποιο επίπεδο θα ισορροπήσουν οι πραγματικές τιμές με πραγματικές αγοραπωλησίες μεγάλων ποσοτήτων (βλ. παρακάτω §3)
β) Κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει, και ούτε ποτέ ανακοινώνονται δημοσίως τέτοιες κινήσεις, αν οι ισπανικοί συνεταιρισμοί δεν συγκεντρώθηκαν – έτσι κι αλλιώς έχουν άλλο επίπεδο οργάνωσης από το ελληνικό – και δεν αποφάσισαν να εφαρμόσουν μια κοινή εμπορική πολιτική, επιβράδυνσης (σταματήματος) των πωλήσεων ώστε να οδηγήσουν σε άνοδο τις τιμές.
γ) Σε μια τέτοια κίνησή τους οι κοοπερατίβες θα βρίσκουν συμμάχους τους εμπόρους που είχαν αποθέματα ελαιολάδων, άρα η άνοδος των τιμών τους αποφέρει άμεσα κέρδη.
δ) Αυτή η άνοδος αιτιολογήθηκε με το αληθοφανές αλλά αμφίβολης βαρύτητας επιχείρημα ότι η ισπανική εσοδεία 2012/13 θα είναι μειωμένη κατά 50% στους 800 χιλ. τόνους λόγω ξηρασίας και παρεννιαυτοφορίας.
Όμως ένα σημαντικό μέρος των ισπανικών ελαιώνων αρδεύεται, οπότε δεν επηρεάζεται από την ξηρασία. Και αν βρέξει τις επόμενες εβδομάδες, τότε αυτομάτως οι προβλεπόμενες ποσότητες θα αυξηθούν και οι τρέχουσες τιμές θα μειωθούν.
Δεύτερον, η φετινή χρονιά θα κλείσει στην Ισπανία με σημαντικά αποθέματα άνω των 600 χιλ. τόνων στα οποία θα προστεθούν οι αναμενόμενες πολύ καλές παραγωγέςπ.χ. Τυνησία 260 χιλ., Ιταλία 270 χιλ. τόνους καθώς και Μαρόκο και Τουρκία. Άρα το ισοζύγιο της Μεσογείου δεν θα είναι τόσο ελλειμματικό ώστε να δικαιολογεί μόνιμες και υπερβολικές αυξήσεις τιμών της πρώτης ύλης.
ε) Η οργανωμένη προσπάθεια των κοοπερατίβων και η ανατιμητική σπέκουλα όσων εμπόρων έχουν αποθέματα στις δεξαμενές τους, διευκολύνεται από τις ελλείψεις και τις ανοικτές θέσεις της βιομηχανίας τυποποίησης που έχει συμβόλαια παράδοσης σε αλυσίδες σούπερ μάρκετ, όμως λόγω έλλειψης ρευστού χρήματος αδυνατούσαν να έχουν το απαραίτητο στοκ σε ελαιόλαδο.
3) Το κρίσιμο ερώτημα είναι πως θα εξελιχθούν οι τιμές τις επόμενες εβδομάδες και μήνες. Σύμφωνα με τα παραπάνω θα πρέπει να επισημάνουμε τα εξής:
α) Η παρούσα άνοδος δεν μπορεί να συνεχιστεί για πολύ ακόμη. Ήδη δείχνει σημάδια κόπωσης και πρέπει να αναμένεται μια διόρθωση. Γι αυτό και είναι λάθος όσοι έχουν σήμερα αποθέματα να μην πουλούν περιμένοντας να πιάσουν τη στιγμή της κορυφαίας τιμής. Πάντα ισχύει ο χρυσός κανόνας, στην άνοδο πουλάς λίγο-λίγο και εφοδιάζεις την αγορά ώστε να έχεις τελικά έναν ικανοποιητικό μέσο όρο, έστω και αν είναι λίγο χαμηλότερος από τη μάξιμουμ τιμή.
β) Με τα σημερινά δεδομένα και τις αβεβαιότητες (θα βρέξει;) είναι αδύνατον να προσδιορίσει κανείς το νέο σημείο ισορροπίας. Ωστόσο θα πρέπει να θεωρούμε ως βέβαιο ότι μεσο/μακρο-πρόθεσμα οι τιμές θα ισορροπήσουν σε επίπεδα ανώτερα από τα απαράδεκτα χαμηλά των προηγούμενων μηνών.
γ) Θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε για τα καλά έξτρα παρθένα ένα εύρος τιμών από2,40 έως 2,60 (τιμές βυτίου ex-factory, άρα τιμή παραγωγού περίπου 10 ή 20 σεντς μικρότερη), σαν μια «δίκαιη τιμή» που επιτρέπει σε όλους τους κρίκους της αλυσίδας, παραγωγός – ελαιοτριβέας – έμπορος – τυποποιητής – καταναλωτής, να λειτουργούν αξιοπρεπώς με ένα λογικό καθαρό εισόδημα / κέρδος.
4) Δυστυχώς οι Έλληνες ελαιοπαραγωγοί ελάχιστα ωφελήθηκαν, και θα ωφεληθούν, από την τρέχουσα άνοδο των τιμών γιατί οι μεγάλες ποσότητες πουλήθηκαν στον διαχωριστήρα τους προηγούμενους μήνες, σε εξευτελιστικές τιμές λόγω οικογενειακών αναγκών. Θυμίζουμε την παρέμβασή μας «Δράση τώρα, για να επιβιώσει η ελαιοκομία» (31 Δεκ. 2011), η οποία δυστυχώς δεν συγκίνησε (πλην εξαιρέσεων) ούτε την πολιτεία, ούτε τους φορείς που (υποτίθεται ότι) εκπροσωπούν τους ελαιοπαραγωγούς.
Σήμερα υπάρχει ένας επιπλέον κίνδυνος. Για λάδια που έχουν μείνει «άκοπα» σε ελαιουργούς / εμπόρους να μην απολαύσει ο παραγωγός το σημερινό επίπεδο τιμών λόγω έλλειψης ενημέρωσης. Γι αυτό και δεν προσφέρουν καλές υπηρεσίες όσοι δημοσιοποιούν και αναπαράγουν παλαιές χαμηλές τιμές (Κολυμβάρι, Πεζά κ.λπ. 1,95;;) που σήμερα έχουν ξεπεραστεί κατά πολύ. Αν υπάρξουν περιπτώσεις ελαιουργών / εμπόρων που είχαν πουλήσει τους προηγούμενους μήνες «άκοπα» λάδια χωρίς την έγκριση των ιδιοκτητών τους ελαιοπαραγωγών, οι οποίοι ζητήσουν να πουληθούν τώρα στις τρέχουσες τιμές, τότε είναι βέβαιο ότι θα δημιουργηθούν πολλά προβλήματα…
5) Θα μπορούσε κανείς να σχολιάσει και άλλα πράγματα που γράφονται και αναπαράγονται χωρίς γνώση και κριτική ικανότητα.
Το κλείσιμο της ψαλίδας μεταξύ των τιμών του έξτρα και του λαμπάντε / ραφινέ στην Ισπανία είναι συνηθέστατο φαινόμενο, ιδίως όταν οι τιμές γενικώς ανεβαίνουν. Δεν υποκρύπτει ύποπτες συνωμοσίες γιατί η Ισπανία έχει μεγάλη αναλογία λαμπάντε και δεν είναι Ελλάδα με 85% έξτρα.
Επίσης, είναι ακατανόητο γιατί επιστήμονες άνθρωποι που θέλουν να βρίσκονται από την πλευρά των παραγωγών καλλιεργούν ένα κλίμα ανησυχίας και αγωνίας με διαπιστώσεις ότι τα πράγματα είναι εκτός ελέγχου (…;). Ακόμη δε πιο επικίνδυνη είναι η χωρίς στοιχεία διατύπωση ότι η άνοδος των τιμών μπορεί να οδηγήσει σε νοθείες και άλλες παρατυπίες. Δηλαδή, πόσο θα έπρεπε να πέσουν οι τιμές ώστε να μην κινδυνεύει το ελαιόλαδο από νοθείες;
Αν θέλουμε να έρθουμε – κλείνοντας – στο μόνιμο ερώτημα πως θα θωρακίσουμε το «εθνικό μας προϊόν» από τους κινδύνους που το απειλούν και τα προβλήματα που το καταδυναστεύουν, ας αφήσουμε τα μεγάλα λόγια και ας αρχίσουμε από κάτι πάρα πολύ απλό (που κάνουν οι Ισπανοί):
Συνεχής παρακολούθηση και καταγραφή των πραγματικών ποσοτήτων που παράγονται και διακινούνται σε όλους του κρίκους της αγροδιατροφικής αλυσίδας, από τους ελαιώνες έως τις τελικές πωλήσεις σε εσωτερική αγορά και εξαγωγές.
Η σε μεγάλο βαθμό παράλογη και αδικαιολόγητη συνεχής πτώση των τιμών τα έξι τελευταία χρόνια, έφερε την παράλογα απότομη αλλά απολύτως δικαιολογημένη αντίδραση με το ανοδικό ξέσπασμα των τελευταίων επτά περίπου εβδομάδων.
Τον Ιανουάριο 2012 γράφαμε στην ανάρτηση «Οι Λάκωνες θα δικαιωθούν; Τα πατσαλιάσματα θα τιμωρηθούν;», μεταξύ άλλων και τα εξής:
«Το ερώτημα είναι αν οι Λάκωνες θα δικαιωθούν γι’ αυτή την τακτική τους (να κρατάνε τα λάδια τους περιμένοντας υψηλότερες τιμές) και αν αργότερα οι τιμές ανέβουν στα επίπεδα των 2,50 € / κιλό (…) σε μια άνοδο που θα διαρκέσει ώστε να προλάβει να απορροφήσει τις υπάρχουσες ποσότητες.».
Σήμερα, επειδή πολλά λέγονται και γράφονται, θα θέλαμε από τη δική μας πλευρά του olivenews.gr (καθώς και του ΕΛΙΑ & ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ) να επισημάνουμε τα εξής:
1) Αυτή η άνοδος ήταν δικαιολογημένη και σωστή λαμβάνοντας υπ’ όψη τις – για διάφορους λόγους – αφύσικα και άδικα χαμηλές τιμές των τελευταίων ετών. Το καζάνι έβραζε, η πίεση ήταν μεγάλη και το καπάκι κινδύνευε να τιναχτεί.
2) Το καλοκαιρινό αυτό ξέσπασμα που ξεκίνησε από την Ισπανία οφείλεται σε μια σειρά από λόγους:
α) Το καλοκαίρι, και ειδικά ο Αύγουστος, προσφέρονται για την καθοδηγούμενηδημιουργία ονομαστικών τιμών με ελάχιστες συναλλαγές μικρών ποσοτήτων. Μένει να δούμε, τις επόμενες εβδομάδες και μήνες, σε ποιο επίπεδο θα ισορροπήσουν οι πραγματικές τιμές με πραγματικές αγοραπωλησίες μεγάλων ποσοτήτων (βλ. παρακάτω §3)
β) Κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει, και ούτε ποτέ ανακοινώνονται δημοσίως τέτοιες κινήσεις, αν οι ισπανικοί συνεταιρισμοί δεν συγκεντρώθηκαν – έτσι κι αλλιώς έχουν άλλο επίπεδο οργάνωσης από το ελληνικό – και δεν αποφάσισαν να εφαρμόσουν μια κοινή εμπορική πολιτική, επιβράδυνσης (σταματήματος) των πωλήσεων ώστε να οδηγήσουν σε άνοδο τις τιμές.
γ) Σε μια τέτοια κίνησή τους οι κοοπερατίβες θα βρίσκουν συμμάχους τους εμπόρους που είχαν αποθέματα ελαιολάδων, άρα η άνοδος των τιμών τους αποφέρει άμεσα κέρδη.
δ) Αυτή η άνοδος αιτιολογήθηκε με το αληθοφανές αλλά αμφίβολης βαρύτητας επιχείρημα ότι η ισπανική εσοδεία 2012/13 θα είναι μειωμένη κατά 50% στους 800 χιλ. τόνους λόγω ξηρασίας και παρεννιαυτοφορίας.
Όμως ένα σημαντικό μέρος των ισπανικών ελαιώνων αρδεύεται, οπότε δεν επηρεάζεται από την ξηρασία. Και αν βρέξει τις επόμενες εβδομάδες, τότε αυτομάτως οι προβλεπόμενες ποσότητες θα αυξηθούν και οι τρέχουσες τιμές θα μειωθούν.
Δεύτερον, η φετινή χρονιά θα κλείσει στην Ισπανία με σημαντικά αποθέματα άνω των 600 χιλ. τόνων στα οποία θα προστεθούν οι αναμενόμενες πολύ καλές παραγωγέςπ.χ. Τυνησία 260 χιλ., Ιταλία 270 χιλ. τόνους καθώς και Μαρόκο και Τουρκία. Άρα το ισοζύγιο της Μεσογείου δεν θα είναι τόσο ελλειμματικό ώστε να δικαιολογεί μόνιμες και υπερβολικές αυξήσεις τιμών της πρώτης ύλης.
ε) Η οργανωμένη προσπάθεια των κοοπερατίβων και η ανατιμητική σπέκουλα όσων εμπόρων έχουν αποθέματα στις δεξαμενές τους, διευκολύνεται από τις ελλείψεις και τις ανοικτές θέσεις της βιομηχανίας τυποποίησης που έχει συμβόλαια παράδοσης σε αλυσίδες σούπερ μάρκετ, όμως λόγω έλλειψης ρευστού χρήματος αδυνατούσαν να έχουν το απαραίτητο στοκ σε ελαιόλαδο.
3) Το κρίσιμο ερώτημα είναι πως θα εξελιχθούν οι τιμές τις επόμενες εβδομάδες και μήνες. Σύμφωνα με τα παραπάνω θα πρέπει να επισημάνουμε τα εξής:
α) Η παρούσα άνοδος δεν μπορεί να συνεχιστεί για πολύ ακόμη. Ήδη δείχνει σημάδια κόπωσης και πρέπει να αναμένεται μια διόρθωση. Γι αυτό και είναι λάθος όσοι έχουν σήμερα αποθέματα να μην πουλούν περιμένοντας να πιάσουν τη στιγμή της κορυφαίας τιμής. Πάντα ισχύει ο χρυσός κανόνας, στην άνοδο πουλάς λίγο-λίγο και εφοδιάζεις την αγορά ώστε να έχεις τελικά έναν ικανοποιητικό μέσο όρο, έστω και αν είναι λίγο χαμηλότερος από τη μάξιμουμ τιμή.
β) Με τα σημερινά δεδομένα και τις αβεβαιότητες (θα βρέξει;) είναι αδύνατον να προσδιορίσει κανείς το νέο σημείο ισορροπίας. Ωστόσο θα πρέπει να θεωρούμε ως βέβαιο ότι μεσο/μακρο-πρόθεσμα οι τιμές θα ισορροπήσουν σε επίπεδα ανώτερα από τα απαράδεκτα χαμηλά των προηγούμενων μηνών.
γ) Θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε για τα καλά έξτρα παρθένα ένα εύρος τιμών από2,40 έως 2,60 (τιμές βυτίου ex-factory, άρα τιμή παραγωγού περίπου 10 ή 20 σεντς μικρότερη), σαν μια «δίκαιη τιμή» που επιτρέπει σε όλους τους κρίκους της αλυσίδας, παραγωγός – ελαιοτριβέας – έμπορος – τυποποιητής – καταναλωτής, να λειτουργούν αξιοπρεπώς με ένα λογικό καθαρό εισόδημα / κέρδος.
4) Δυστυχώς οι Έλληνες ελαιοπαραγωγοί ελάχιστα ωφελήθηκαν, και θα ωφεληθούν, από την τρέχουσα άνοδο των τιμών γιατί οι μεγάλες ποσότητες πουλήθηκαν στον διαχωριστήρα τους προηγούμενους μήνες, σε εξευτελιστικές τιμές λόγω οικογενειακών αναγκών. Θυμίζουμε την παρέμβασή μας «Δράση τώρα, για να επιβιώσει η ελαιοκομία» (31 Δεκ. 2011), η οποία δυστυχώς δεν συγκίνησε (πλην εξαιρέσεων) ούτε την πολιτεία, ούτε τους φορείς που (υποτίθεται ότι) εκπροσωπούν τους ελαιοπαραγωγούς.
Σήμερα υπάρχει ένας επιπλέον κίνδυνος. Για λάδια που έχουν μείνει «άκοπα» σε ελαιουργούς / εμπόρους να μην απολαύσει ο παραγωγός το σημερινό επίπεδο τιμών λόγω έλλειψης ενημέρωσης. Γι αυτό και δεν προσφέρουν καλές υπηρεσίες όσοι δημοσιοποιούν και αναπαράγουν παλαιές χαμηλές τιμές (Κολυμβάρι, Πεζά κ.λπ. 1,95;;) που σήμερα έχουν ξεπεραστεί κατά πολύ. Αν υπάρξουν περιπτώσεις ελαιουργών / εμπόρων που είχαν πουλήσει τους προηγούμενους μήνες «άκοπα» λάδια χωρίς την έγκριση των ιδιοκτητών τους ελαιοπαραγωγών, οι οποίοι ζητήσουν να πουληθούν τώρα στις τρέχουσες τιμές, τότε είναι βέβαιο ότι θα δημιουργηθούν πολλά προβλήματα…
5) Θα μπορούσε κανείς να σχολιάσει και άλλα πράγματα που γράφονται και αναπαράγονται χωρίς γνώση και κριτική ικανότητα.
Το κλείσιμο της ψαλίδας μεταξύ των τιμών του έξτρα και του λαμπάντε / ραφινέ στην Ισπανία είναι συνηθέστατο φαινόμενο, ιδίως όταν οι τιμές γενικώς ανεβαίνουν. Δεν υποκρύπτει ύποπτες συνωμοσίες γιατί η Ισπανία έχει μεγάλη αναλογία λαμπάντε και δεν είναι Ελλάδα με 85% έξτρα.
Επίσης, είναι ακατανόητο γιατί επιστήμονες άνθρωποι που θέλουν να βρίσκονται από την πλευρά των παραγωγών καλλιεργούν ένα κλίμα ανησυχίας και αγωνίας με διαπιστώσεις ότι τα πράγματα είναι εκτός ελέγχου (…;). Ακόμη δε πιο επικίνδυνη είναι η χωρίς στοιχεία διατύπωση ότι η άνοδος των τιμών μπορεί να οδηγήσει σε νοθείες και άλλες παρατυπίες. Δηλαδή, πόσο θα έπρεπε να πέσουν οι τιμές ώστε να μην κινδυνεύει το ελαιόλαδο από νοθείες;
Αν θέλουμε να έρθουμε – κλείνοντας – στο μόνιμο ερώτημα πως θα θωρακίσουμε το «εθνικό μας προϊόν» από τους κινδύνους που το απειλούν και τα προβλήματα που το καταδυναστεύουν, ας αφήσουμε τα μεγάλα λόγια και ας αρχίσουμε από κάτι πάρα πολύ απλό (που κάνουν οι Ισπανοί):
Συνεχής παρακολούθηση και καταγραφή των πραγματικών ποσοτήτων που παράγονται και διακινούνται σε όλους του κρίκους της αγροδιατροφικής αλυσίδας, από τους ελαιώνες έως τις τελικές πωλήσεις σε εσωτερική αγορά και εξαγωγές.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου