Το μάζεμα της ελιάς σήμερα

Το μάζεμα της ελιάς σήμερα

Το μάζεμα του ελαιοκάρπου γίνεται συνήθως αργά το φθινόπωρο, όταν ο πράσινος καρπός της ελιάς κοκκινίζει και αρχίζει να αποκτά ένα λαμπερό μαυροϊδές χρώμα. Είναι τότε που η ωρίμανση της ελιάς φτάνει σε ένα ικανοποιητικό στάδιο και έχει αρκετή ποσότητα ελαιολάδου. Ο ελαιόκαρπος στην Ελλάδα μαζεύεται σήμερα με ειδικές «ελαιοραβδιστικές» μηχανές. Στην κεφαλή μιας μεταλλικής ράβδου υπάρχουν περιστρεφόμενα τμήματα από πλαστικό. Με μια  ηλεκτρογεννήτρια η κεφαλή περιστρέφεται χτυπώντας τα κλαδιά της ελιάς. Ο ελαιόκαρπος πέφτει γρήγορα και εύκολα πάνω σε πλαστικά δίχτυα. Σε πολλές περιοχές έχουν ειδικά κόσκινα, όπου γίνεται διαλογή των σπασμένων κλαδιών. Στη συνέχεια οι ελιές σακιάζονται ή μπαίνουν σε πλαστικά κιβώτια και οδηγούνται στα ελαιοτριβεία.

Ελιές, τα δέντρα με τις πιο βαθιές και δυνατές ρίζες στην ιστορία του τόπου μας, αιώνες τώρα μας συντροφεύουν, μας ευεργετούν και μας διδάσκουν.  Αναπόσπαστο στοιχείο σύνθεσης της παράδοσης, της ιστορίας και του πολιτισμού μας, ιερό δένδρο των προγόνων μας από αρχαιοτάτων χρόνων, αλλά και του χριστιανισμού, συμμέτοχο στα μυστήρια της θρησκείας μας.  Αιώνιο σύμβολο σοφίας, δύναμης και ειρήνης.

Το μάζεμα των ελιών έχει αρχίσει και η μέθοδος μαζέματος είναι είτε με τον παραδοσιακό τρόπο, με τα χέρια (με τα χτενάκια ή χωρίς), ή με το μοντέρνο μοτέρ που λειτουργεί είτε με μπαταρία του αυτοκίνητου ή του τρακτέρ είτε με κινητήρα με δυναμό που παράγει ρεύμα 12 volt.

Το μηχάνημα ραβδίσματος 

έχει ένα μοτέρ στην βάση της βέργας και η κίνηση μεταφέρεται μέσα από μια σωλήνα στην άλλη άκρη της που υπάρχει μια περιστρεφόμενη κεφαλή με μικρά εύκαμπτα ραβδάκια από πλαστικό που καθώς γυρίζουν χτυπούν το καρπό της ελιάς και τον ρίχνουν πάνω στα στρωμένα δίκτυα.

Tο πρώτο βήμα που γίνεται στο μάζεμα ή τρύγισμα των ελιών, είναι τοστρώσιμο με δίκτυα στην ρίζα των ελιών, για να συγκεντρώνεται ο καρπός της ελιάς όταν ραβδίζονται.

Όταν αρχίζει το ράβδισμα των ελιών, 
μαζί με τον καρπό πέφτουν και αρκετά φύλλα για αυτό χρειάζεται να γίνεται μια πρόχειρη διαλογή και αφού αφαιρεθούν τα περισσότερα φύλλα και τα κλαδιά οι ελιές τοποθετούνται σε πάνινες σακκούλες-τσουβάλια, 
(ποτέ πλαστικά γιατί αλλοιώνεται ο καρπός) ή κιβώτια (κάσιες) και οδηγούνται στο εργοστάσιο όπου αφού καθαριστούν από τα φύλλα πλυθούν και αλεστούν στην συνέχεια με φυγοκέντρηση εξάγεται το αγνό παρθένο λάδι με οξύτητα 0,8.

Ο διαχωρισμός στα σύγχρονα ελαιοτριβεία 

Τα παλιά χρόνια οι ελιές μεταφέρονταν στο ελαιοτριβείο με ζώα και αποθηκεύονταν σε ένα μικρό δωμάτιο. Στην συνέχεια οι ελιές ρίχνονταν στο αλώνι, ένα μεγάλο κυκλικό μέρος, στο οποίο δύο περιστρεφόμενες πέτρες πολτοποιούσαν τις ελιές. Στο ελαιοτριβείο οι πέτρες περιστρέφονταν χειροκίνητα ή με τη βοήθεια κάποιου ζώου και αργότερα μηχανικά.  Όταν τελείωνε η πολτοποίηση, το μίγμα, έπεφτε από το αλώνι σε μια στέρνα από μια μικρή έξοδο. Με κουβάδες ο πολτός μεταφερόταν σε μεγάλα τρίχινα τσουβάλια ή σε πανιά (μποξάδες) που στοιβάζονταν το ένα πάνω στο άλλο στο πιεστήριο.

Στο πάνω μέρος του πιεστηρίου τοποθετούσαν μια χοντρή λαμαρίνα για να στερεώνονται και με τις μανιβέλες, ασκούσανε πίεση για να στύψουν το πολτό, ενώ ταυτόχρονα κάποιος άλλος έριχνε από πάνω ζεστό νερό.

Ο χυμός της ελιάς έπεφτε σε γούρνα, όπου στο κάτω μέρος έμενε το νερό και στην επιφάνεια το λάδι. Ο διαχωρισμός γινόταν με το χέρι, με την βοήθεια μιας κουτάλας.

Στα σύγχρονα ελαιοτριβεία ο διαχωρισμός δεν γίνεται με πίεση αλλά με φυγοκέντρηση για πιο μεγάλη ταχύτητα και καθαρότητα, το ίδιο και οι άλλες διαδικασίες πλέον γίνονται μηχανικά.

Ξεκινώντας από το αναβατόριο οι ελιές με την βοήθεια απορροφητήρων καθαρίζονται από τα κλαδάκια και τα φύλλα, στη συνέχεια πλένονται, μεταφέρονται στο σπαστήρα όπου συνθλίβονται και ο πολτός εισέρχεται στο μαλαχτήρα όπου ζυμώνεται με νερό και μένει εκεί για περίπου μισή ώρα. Αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία της μάλαξης σειρά έχει η διαδικασία της φυγοκέντρησης και η μεταφαρά του στο διαχωρηστήρα.(σε αυτές τις διαδικασίες διαχωρίζεται ο πυρήνας και το νερό από το λάδι).

karpasha.com

 

                                     

Ελιές - πλύσιμο - πολτός - λάδι  (video)